«Жоңғар – Алатау мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «» Қазселденқорғау «ММ және» Қазгидромет » ШЖҚ РМК-мен бірлесіп шарттар жасалды, үнемі ақпарат алмасу жүріп жатыр.
Ұлттық парк қызметкерлері Сарқан, Ақсу және Алакөл аудандарының төтенше жағдайлар департаменттерімен бірлесіп, келушілерді туристік маршруттар мен соқпақтардағы төтенше жағдайлардан құтқару жөнінде қосымша меморандумдар жасасты, сондай-ақ 7 маршрут пен соқпақ бірлесіп зерттелді және түгенделді.
Зерттелген учаскелерде, ықтимал қауіпті соқпақтарда қосымша аншлагтар мен көрсеткіштер орнатылды, қауіпсіз орындар анықталды, олардың координаттары анықталып, баспаналар (шатырлар) салына бастады.
Координаттарын анықтай отырып, соқпақ бағыттары, қауіпті орындар, қауіпсіз орындар көрсеткіштерімен туристік маршруттар картасын әзірлеп, орнатты.
Барлық маршруттарда кіру кезінде туристік маршруттар картасы және ЕҚТА-ға бару ережелері бар аншлагтар орнатылған.
Кіру кезінде турист міндетті түрде тіркеу рәсімінен өтеді, қауіпсіздік техникасымен және ЕҚТА-ға бару ережелерімен танысады және жолсерік-гидтің жолбастауымен маршруттар бойынша жіберіледі.
Туризм және рекреация мамандары ұялы телефондарына a-GPS Tracker қосымшасын орнатып, онымен бірге барлық туристік маршруттарды жүріп өтті. Бұл бағдарламада барлық жүріп өткен маршрут, сондай-ақ жүріп өткен маршрут туралы барлық толық ақпарат (орналасқан жерді, координаттарды, уақытты, қашықтықты және т.б. қадағалау) сызылады. Келушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін әрбір туристке осы бағдарламаны орнату ұсынылады, содан кейін туристке маршрут көрсеткіштері бар және қауіпті және қауіпсіз орындар көрсетілген картаға сілтеме жіберіледі.
-Қауіпсіздік техникасы және ЕҚТА-ға бару ережелері, туристер үшін қауіпсіздік жөніндегі жадынамалар бойынша қосымша үлестірме материалдар әзірленді.
-Төтенше жағдайлар кезінде полиция, ТЖ өкілдерімен және жергілікті ерікті тұрғындармен жедел ден қою жөніндегі топ құрылды.
Назар аударыңыз! Сақ болыңыз!
Тау жағдайындағы күтпеген жағдайларды болдырмау үшін улы бейтаныс және тіпті күдікті өсімдіктермен кездескенде белгілі бір қауіпсіздік ережелерін сақтау керек:
- Ешбір жағдайда біз өсімдіктердің кез-келген бөлігін дәмін татпаймыз, сонымен қатар иісі бар нәрсені анықтауға болмайды.
- Өсімдіктің түйнектерін, тамырларын және басқа бөліктерін арнайы киімсіз (халат, алжапқыш, қолғап, бинт) тартпаңыз, бөлмеңіз.
- Дала гүл шоқтары улы өсімдіктерсіз жақсы. Біз бейтаныс адамдарды жинамаймыз, олардың әрекеті бірден көрінбеуі мүмкін. Жағымсыз белгілер немесе күйіктер біраз уақыттан кейін пайда болуы мүмкін.
- – Біз сабақтың, тамырлардың, жидектердің сынған бөліктерінен алынған шырынның қолға, бетке және дененің басқа бөліктеріне түсуіне жол бермейміз. Өсімдікті қолмен ұстаған кейін көзіңізді сүртпеңіз.
- Тауларда жабық киім киюге тырысыңыз, өйткені қалақаймен кездесу де жағымды әсер етпейді.
Не істеу керек - егер сізде әлі де
- өсімдіктің уының әсері болса?
- Улы өсімдіктердің шырынын күйдіруге алғашқы көмек келесідей:
- Бірінші мүмкіндікте дәрігерден медициналық көмек сұрау керек.
- Зардап шеккен аймақты сумен мол жуамыз, жұмсақ майлықпен ақырын сүртеміз, күйікке қарсы құрал қолданамыз.
- Егер улы өсімдіктің шырыны көзге түссе, оларды ағынды сумен жақсылап шайыңыз, содан кейін қабынуға қарсы көз тамшыларын тамызыңыз.
- Токсиндердің ішке енуінен туындаған улану кезінде асқазанды шаю (калий перманганатының немесе белсендірілген көмірдің суспензиясының 1-1,5 л әлсіз ерітіндісін ішу), энтеросорбентті қабылдау (смекта, энтеросгель, белсендірілген көмір) қажет.
- Улы өсімдік тудырған аллергиялық реакция кезінде антигистамин таблеткасын (супрастин, тавегил) қабылдау керек.
Маршруттарда келесі табиғи құбылыстар болуы мүмкін: сел ағындары, көшкіндер, тастар.
⚠️ Борпылдақ жер асты жыныстарының атмосфералық жауын-шашынмен ұзақ уақыт бойы еруі нәтижесінде және қар бүршіктерінің қатты еруінің әсерінен топырақ бөлшектерінің адгезиясы әлсірейді. Ылғалданған топырақтың бос массалары қозғалысқа келуі үшін деформацияға дайындалған бетке қатты жаңбыр немесе жаңбыр жаууы жеткілікті. Алынған сұйық ботқа тәрізді масса тар аңғарға тез түсіп кетеді, онда ол борпылдақ тасты және сазды шөгінділермен толтырылады, нөсермен жуылады және беткейлерден тез қозғалатын балшық ағындарымен бұзылады. Әрі қарай, тар алқап бойымен төмен қарай қозғалатын ағын оның қисықтарында борпылдақ шөгінділерді жуып, үлкен тастарды басып алады. Қатты массадан тұратын бұл ағын үлкен қозғалтқыш күшін дамытады және қатты бұзылулар тудырады.
⚠️ Балшық-тас, импульстік ағындар біліктермен жүреді, ал дауыл керемет, сел қабырғаға түседі.
Тас-су мен тастар жолда тұрған барлық нәрсені үлкен жылдамдықпен жуады. Нөсер және мұздық басқан ауылдар да кездеседі.
⚠️ Нөсер жаңбырдан кейін түнде, мұздық күндіз ыстықта болады. Нөсер мамыр-маусым айларында, мұздық – шілде-тамыз айларында өтеді, үлкен сел бірнеше ондаған жылда бір рет қайталанады. Сел ұзақтығы 3-тен 6 сағатқа дейін.
Сел қаупі бар кезең-сәуірден қыркүйекке дейінгі көктем-жаз маусымы.
Топтың әрекеттері:
Найзағайда: орман аймағындағы шырша-бір-бірінен бірнеше метр қашықтықта шашыраңқы: тығыз тамырлары бар аласа ағаштардың арасына паналаңыз.
Таулы аймақтың ашық шыршасында-шашыраңқы, биік жерлерден алыстау, мүмкіндігінше қозғалысты тоқтату және жекелеген шығыңқы объектілерден алыс жерден төмен, құрғақ учаскелерінде баспана табу.
Стих️ табиғи құбылыстар пайда болған кезде топ ілеспе жолсерік-экскурсоводтың нұсқауларын орындайды және жағдайға байланысты дүрбелеңсіз ұйымдасқан түрде қауіпсіз позицияны алады. Өміріне қауіп төнген кезде демалушылар қауіпсіз орындарға шыға отырып, топтың гид-жолсерігінің басшылығымен оларды эвакуациялау көзделеді.